Fort IV Twierdza Toruń

przez Asia
418 wyświetleń Doceń naszą pracę

Spis treści.

Fort IV w Toruniu to jeden z elementów XIX-wiecznej Toruńskiej Twierdzy, czyli pruskiego systemu fortyfikacyjnego Torunia, mającego chronić ówczesną północno-wschodnią granicę Królestwa Prus przed ewentualnymi atakami, głównie ze strony Rosjan. 

Fort został wybudowany w latach 1878-1884 roku w kształcie spłaszczonego pięcioboku. Jest jednym z 90 podobnych fortów głównych, które wybudowano w latach 1871-1918 roku na terenie II Rzeszy. 

XIX -wieczny system fortów Torunia miał zaś służyć tzw. „obronie okrężnej” i miał pomieścić 800 żołnierzy przez okres do trzech miesięcy.

Twierdza Toruń to jeden z najciekawszych spośród militarnych obiektów tego typu wybudowanych w środkowej Europie. Toruński system fortów składał się z 15 fortów i tworzył pierścień otaczający miasto. 

Sam Fort IV nie został zniszczony w czasie walk, gdyż nie był wykorzystywany militarnie w czasie I i II wojny światowej. Zachował się więc w dość dobrym stanie. 

My zaś wybraliśmy się do niego w ramach poszerzenia listy atrakcji, które można zobaczyć w Toruniu. Z poniższego postu dowiesz się więcej o pozostałych atrakcjach Torunia.

Fort IV w Toruniu - kiedy można go zwiedzać, dojazd i parking pod Fortem, ceny biletów.

Fort IV w Toruniu mieści się przy ul. Bolesława Chrobrego w Toruniu, lokalizacja na mapie >>>. Z toruńskiej starówki dojechaliśmy tutaj w ok. 15 minut, mimo rozkopanych i remontowanych ulic miasta. 

Miejsca do zaparkowania znajdziecie przed wejściem do samego Fortu i po przekroczeniu jego głównej bramy. Co więcej, zaparkujecie tutaj bezpłatnie. 

Kiedy można zwiedzać Fort IV? 

Fort IV w Toruniu zwiedzicie od kwietnia do września w określonych porach:

  • indywidualnie będziecie mogli zwiedzić Fort w godzinach 9:00-20:00,
  • dyżur z przewodnikiem dostępny jest zaś w piątki i soboty o godz. 21:00.
Fort IV w Toruniu - widok przy wałach.

Ceny biletów wstępu do Fortu IV w Toruniu (stan na lipiec 2020r.).

Bilet kupujemy już na terenie budynku fortu, po przekroczeniu głównego wejścia do budynku ze szklanymi drzwiami.
 

Ceny biletów przy zwiedzaniu indywidualnym:

  • 8 zł bilet normalny,
  • 5 zł bilet ulgowy,
  • 25 zł bilet rodzinny,
  • dyżur z przewodnikiem kosztuje zaś 8 zł.
Ceny biletów przy zwiedzaniu z przewodnikiem:
  • do 10 osób – 43 zł + koszt biletu, 
  • do 45 osób – 74 zł + koszt biletu,
  • pochodnia kosztuje zaś 8 zł. 

Co ciekawe, Fort IV w Toruniu dysponuje ponadto miejscami noclegowymi w iście koszarowym stylu, choć nie tylko. Pokoje 2 i 3-osobowe także się znajdą. Koszarowe miejsca noclegowe i bardziej prywatne pokoje nie znajdują się oczywiście w tej samej części, którą zwiedzamy :-).

W Forcie IV znajdziecie także restaurację. Co więcej, organizowane są tu także różne imprezy firmowe, a nawet uroczystości prywatne, typu wesela, czy inne imprezy rodzinne. Więcej informacji, m.in. na temat historii fortu, znajdziecie na stronie internetowej fortu – link tutaj

Fort IV w Toruniu - zwiedzanie.

Wraz z zakupionym biletem otrzymujemy krótki przewodnik po Forcie, dzięki któremu możemy się po nim poruszać jako indywidualni turyści.

Napis nad głównym wejściem do budynku Fortu, czyli „Yorck-Żółkiewski” oznacza dwie nazwy Fortu, z czego jedna z nich jest nazwą historyczną.

Fort IV w Toruniu.

Dawniej był to bowiem Fort II noszący nazwę Yorck, nadaną w 1894 roku i pochodzącą od nazwiska pruskiego generała Johanna Davida Yorck von Wartenburg. Począwszy od przejścia Torunia pod rządy polskie, czyli od 1920 roku, twierdza ma oznaczenie Fort IV. Od 1926 roku nosi zaś nazwę Żółkiewski na cześć Stanisława Żółkiewskiego, wybitnego polskiego hetmana wielkiego koronnego.

Fort IV został przejęty przez Wojsko Polskie w 1920 roku i pozostawał w jego rękach do 1956 roku. Został przejęty w dobrym stanie technicznym, z pewnymi brakami w zakresie wyposażenia, uzbrojenia i dokumentacji. Później jego losy były już różne. 

Co mieściło się w Forcie IV w Toruniu w latach 60-tych i 70-tych XX wieku?

Ciekawostka.

Co mieściło się w Forcie IV w Toruniu w latach 60-tych i 70-tych XX wieku?

W Forcie w tym czasie mieścił się zakład uprawy pieczarek :-). Fort został uznany za zabytek dopiero w 1971 roku.

Zabezpieczenia Fortu IV.

Cały Fort ogrodzony jest ponad 3 metrową stalową kratą, która oddziela z kolei 3,5 metrowy mur fosy.  Rów melioracyjny znajdujący się w fosie odprowadza nadwyżkę wody gruntowej do Wisły. 

Na teren fortu wchodzimy przez bramę zamykaną pancernymi wrotami, która była pierwszym sposobem ochrony fortu.

Kolejnym zabezpieczeniem fortu była metalowa krata, chroniona przez wtargnięciem nieprzyjaciela przez dwie strzelnice umożliwiające ostrzał wroga.

Po pierwszej bramie wchodzimy na Dziedziniec wjazdowy fortu, czyli tzw. Plac broni. Schron znajdujący się na poziomie bruku dziedzińca umożliwiał ostrzał całego terenu, broniąc w ten sposób już na tym etapie dostępu do dalszych części fortu.

Aby dostać się do budynku fortu, trzeba było ponadto pokonać zwodzony most z przeciwwagami, zawieszony aktualnie nad suchą fosą. Most ten został zaś zbudowany z płyty pancernej z czterema otworami strzelniczymi.

Sucha fosa - Fort IV w Toruniu.

Wejścia do budynku broniły także ciężkie drzwi pancerne, obecnie zastąpione szklanymi.

Po przekroczeniu progu szklanych drzwi wejściowych, znajdujemy się w głównym ciągu komunikacyjnym fortu, zwanym poterną główną, gdzie kupujemy bilet wejściowy do fortu

Przechodzimy następnie kolejnymi drzwiami i  idziemy podłużnym korytarzem, który doprowadzi nas do kolejnego korytarza zwanego poterną poprzeczną. W jego stropie zobaczymy potężny hak służący do podwieszania remontowanych luf armatnich. 

Z poterny odchodzi kilka pomieszczeń wojskowych, takich jak kazamaty sztabowe, laboratorium, w którym przygotowywano ładunki armatnie, czy wreszcie magazyny prochowe, w których przechowywano beczki z prochem.

Majdan prawy, czyli dziedziniec Fortu.

Korytarz kończy się zaś wyjściem z budynku na tzw. Majdan prawy, czyli dziedziniec fortu. W tym miejscu wyprzęgano niegdyś konie ciągnące armaty. Następnie armaty te wciągano przy pomocy lin na wały. Tam z kolei armaty służyły do obrony na stanowiskach artyleryjskich. 

majdan prawy fort iv torun bezkresnepodroze

Wędrując zakamarkami Fortu IV docieramy także podziemnym przejściem do prawej kaponiery barkowej, która miała za zadanie osłaniać Fort od strony prawej fosy umożliwiając ostrzał jej wnętrza.

Idąc dalej podziemnym tunelem (na marginesie dodam, że w zupełnych ciemnościach, gdyby nie latarki w komórkach), docieramy do wyjścia na zewnątrz, gdzie rzucamy okiem na odrestaurowaną latrynę, czyli wojskową toaletę.

Odrestaurowana latryna w Forcie IV Toruń przy Murze Carnota.
Za tymi zielonymi drzwiami była piękna wojskowa toaleta :-).

Widok na latrynę nie był może zbyt ciekawy, ale za to przy samej latrynie mogliśmy zobaczyć Mur Carnota, czyli wolnostojący mur ze strzelnicami. 

Na tym nie skończyło się jednak nasze zwiedzanie Fortu IV, gdyż została nam jeszcze przechadzka po wale głównym fortu. 

Wały w Forcie IV w Toruniu.

Kopułka obserwacyjna.

Żądni większych atrakcji mogą wejść tutaj do stanowiska obserwacyjnego piechoty. Wejście znajduje się w budynku mieszczącym się pod charakterystyczną kopułką obserwacyjną wystającą z wału. 

Kopułka obserwacyjna piechoty w Forcie IV w Toruniu.
Wejście do kopułki obserwacyjnej Fort IV w Toruniu.

W budynku pod kopułką obserwacyjną znajdują się m.in. oryginalne drzwi przeciwpyłowe.

Aby dojść do drabinki pod kopułką obserwacyjną, schodzimy najpierw po schodkach do wąskiego korytarza. Warto skorzystać tutaj ze światła, którego włącznik znajduje się po lewej stronie.

Korytarz pod kopułką obserwacyjną w dawnej remizie.

W końcu docieramy do drabinki prowadzącej do samej kopułki obserwacyjnej. Zachowało się tutaj także oryginalne siodełko obserwatora. 

Po tej metalowej drabince wspinał się wcześniej mój mąż. Nadmienię tylko, że zrobił to w zupełnych ciemnościach, bo nie przeczytał podpowiedzi z kartki o włączniku światła z lewej strony :-). Warto więc czytać podpowiedzi :-).

Kopułka obserwacyjna piechoty - schodki.
Kopułka obserwacyjna piechoty Fort IV Toruń.

Aby wyjść z Fortu, musieliśmy udać się z powrotem do wejścia znajdującego się w budynku obok Majdanu prawego, czyli obok dziedzińca fortu. Przechodzimy przez drzwi i wracamy do wejścia przy kasach, przechodząc ponownie przez poternę poprzeczną i główną, które pokonywaliśmy wchodząc do Fortu. 

Podsumowując, wycieczka była bardzo udana. Nieco tym razem militarnie, ale warto odkrywać różne oblicza Torunia. Bo Toruń to nie tylko Kopernik i piernik! 🙂

fort iv torun bezkresnepodrozetwierdza torun bezkresnepodroze 4

Podobało się? Zainspirowałam?

Zostań proszę na dłużej - obserwuj mój profil na Facebooku. Będzie mi również bardzo miło, jeśli zostawisz po sobie jakiś ślad na blogu :-).

Skomentuj

Spodoba Ci się także

Doceń treści na blogu :-)

Jeśli spodobały Ci się treści na moim blogu, skorzystałeś z nich przy planowaniu własnej podróży, przyjemnie spędziłeś tu czas, będzie mi bardzo miło, jeśli postawisz mi symboliczną kawę. W ten sposób wesprzesz to, co robię i dasz mi motywację do dalszego działania.

Postaw mi kawę na buycoffee.to

Zaglądaj częściej, polub bloga!